Szkoda całkowita to sytuacja, w której naprawa pojazdu przestaje być opłacalna, a ubezpieczyciel wypłaca odszkodowanie na określonych zasadach. Jak liczona jest wysokość świadczenia? Ile można otrzymać? O tym wszystkim przeczytasz w poniższym tekście.
Czym jest szkoda całkowita?
Szkoda całkowita to sytuacja, w której uszkodzenie pojazdu jest tak poważne, że jego naprawa staje się nieopłacalna lub niemożliwa. W ubezpieczeniu OC mamy do czynienia ze szkodą całkowitą w dwóch przypadkach:
- gdy pojazd jest zniszczony w takim stopniu, że nie nadaje się do naprawy,
- gdy koszt naprawy przewyższa wartość pojazdu z dnia szkody.
Odszkodowanie w takim przypadku obliczane jest poprzez odjęcie wartości pozostałości pojazdu (czyli tego, co zostało po wypadku) od jego wartości sprzed zdarzenia.
W przypadku ubezpieczenia AC granica, od której szkoda uznawana jest za całkowitą, zależy od zapisów w Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia (OWU). Firmy ubezpieczeniowe zwykle określają próg opłacalności naprawy na poziomie 60-80% wartości pojazdu. Jeśli naprawa przekracza ten próg, szkoda zostaje zakwalifikowana jako całkowita.
Jak sprawdzić rzetelność wyceny szkody całkowitej?
Gdy decyzja ubezpieczyciela o uznaniu szkody całkowitej budzi Twoje wątpliwości, warto dokładnie przeanalizować przepisy i dotychczasowe wyroki sądowe.
Zgodnie z art. 363 § 1 Kodeksu Cywilnego:
„Naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu.”
Choć przepisy nie precyzują, co oznaczają „nadmierne trudności lub koszty,” sądy wyjaśniają to w swoich wyrokach. Zasadniczo szkoda całkowita ma miejsce, gdy koszty naprawy przekraczają wartość pojazdu sprzed zdarzenia.
Jeżeli masz podejrzenia, że wycena naprawy jest zawyżona, zażądaj od ubezpieczyciela dokumentów potwierdzających ustaloną wartość auta i szczegółowe koszty naprawy. Jeśli okaże się, że koszty te nie przekraczają wartości pojazdu, możesz złożyć odwołanie, powołując się na dominujące wyroki sądowe.
Jak obliczana jest wysokość odszkodowania?
W przypadku szkody całkowitej ubezpieczyciel wylicza dwie kluczowe wartości:
- A – wartość pojazdu w stanie nieuszkodzonym na dzień szkody,
- B – wartość pozostałości pojazdu (wraku).
Odszkodowanie to różnica między tymi wartościami: A – B. Pozostałości pojazdu pozostają własnością poszkodowanego, który może je sprzedać lub przeznaczyć na części.
Przykład
Załóżmy, że wartość Twojego samochodu przed wypadkiem (A) wynosiła 30 000 zł, a ubezpieczyciel wycenił wartość wraku (B) na 8 000 zł. W takim przypadku odszkodowanie wyniesie: 30 000 zł – 8 000 zł = 22 000 zł.
Jeśli nie uda Ci się sprzedać wraku za kwotę określoną przez ubezpieczyciela, możesz złożyć odwołanie.
Jeśli natomiast pozostałości pojazdu nie mają żadnej wartości rynkowej, odszkodowanie wynosi pełną kwotę A. W takim przypadku wrak należy poddać kasacji i wyrejestrować pojazd. Na podstawie zaświadczenia o wyrejestrowaniu ubezpieczyciel wypłaci pełne odszkodowanie. Po wyrejestrowaniu pojazdu można również ubiegać się o zwrot niewykorzystanej części składki OC.
Jakie mogą wystąpić problemy związane ze szkodą całkowitą?
W przypadku szkody całkowitej ubezpieczyciele mogą niekiedy celowo zaniżyć wartość pojazdu, by koszt naprawy przewyższył tę wartość. Z ich punktu widzenia, może to być tańsze rozwiązanie.
Jeśli masz wrażenie, że Twoje auto zostało wycenione za nisko, koniecznie poproś ubezpieczyciela o szczegółową wycenę. Porównaj ją z cenami pojazdów podobnych do Twojego na aukcjach i w ofertach sprzedaży dostępnych online, by sprawdzić, czy wartość zaproponowana przez towarzystwo nie jest zaniżona.
W przypadku szkody całkowitej ubezpieczyciel będzie starał się wykazać, że naprawa auta jest na tyle kosztowna, że przekracza wartość pojazdu. Jeżeli masz wątpliwości co do wyceny, poproś o wyjaśnienie podstaw kalkulacji naprawy. Zweryfikuj także ceny robocizny w warsztatach, aby upewnić się, że zaproponowane stawki są realistyczne.
Pamiętaj, że zawsze masz prawo kwestionować decyzję ubezpieczyciela. Jeśli coś budzi Twoje wątpliwości lub wydaje się niejasne, zażądaj dodatkowej dokumentacji i nie wahaj się odwołać od decyzji.
Co jeszcze warto wiedzieć o wartości odszkodowania?
Uznanie szkody za całkowitą przez ubezpieczyciela wiąże się z wieloma problemami dla osoby poszkodowanej. Po stwierdzeniu szkody całkowitej otrzymasz odszkodowanie, które będzie pomniejszone o wartość pozostałości pojazdu (wraku). Choć wrak pozostaje Twoją własnością, możesz go sprzedać w całości lub na części, w praktyce pojawiają się trudności.
Może dojść do sytuacji, w której zostanie zawyżona wartość wraku przez ubezpieczyciela. W takim przypadku poszkodowany nie jest w stanie sprzedać wraku po tej wyższej cenie, co prowadzi do trudności w odzyskaniu pełnej wartości pojazdu. Dodatkowo utrzymanie wraku bywa problematyczne, a jego sprzedaż staje się wyzwaniem.
Dla ubezpieczycieli szkoda całkowita jest korzystnym rozwiązaniem, ponieważ pozwala im na obniżenie kosztów. Pamiętaj więc, aby zwrócić uwagę, czy wartość pojazdu nie została zaniżona lub czy koszty naprawy nie zostały zawyżone przez towarzystwo ubezpieczeniowe.
Jak przygotować się do odwołania od odszkodowania?
Jeśli ubezpieczonym pojazdem jest nowy samochód, dowodem na jego wartość może być umowa zakupu, natomiast w przypadku starszych modeli – wycena przygotowana przez rzeczoznawcę.
Odwołanie od decyzji dotyczącej szkody całkowitej może zostać odrzucone przez ubezpieczyciela, ale w takim przypadku musi on przesłać swoją odmowę na piśmie. Właściciel auta ma wtedy dwie opcje: zaakceptować ofertę lub, mając solidne dowody, skierować sprawę do sądu.
Decyzja sądu będzie z pewnością wymagała od właściciela cierpliwości, ale osoby, które mają solidne dowody na błędną wycenę przez ubezpieczyciela, często uzyskują korzystniejsze odszkodowanie. W efekcie, choć początkowa decyzja ubezpieczyciela może być niekorzystna, ostatecznie może okazać się, że sąd przyzna wyższe odszkodowanie.
Sprawdź też 
Jak napisać skuteczne odwołanie od decyzji ubezpieczyciela? Wzór
Na nas zawsze możesz polegać
Sprawdź, jaką ofertę dla Ciebie przygotowaliśmy
Porozmawiajmy
FAQ dotyczące szkody całkowitej
Co zrobić z wrakiem po stwierdzeniu szkody całkowitej?
Wrak należy do Ciebie, dlatego to Ty podejmujesz decyzję, co się dalej z nim stanie. Właściwie są dwa wyjścia: możesz go sprzedać na części lub w całości. Pamiętaj jednak, że powinieneś zrobić to po cenie, jaką ustalił ubezpieczyciel, jeśli nie chcesz mieć straty.
Co zrobić, gdy nie uda się sprzedać wraku?
Jeśli nie możesz sprzedać wraku po ustalonej przez ubezpieczyciela cenie, warto wiedzieć, że Komisja Nadzoru Finansowego (KNF) wydaje wytyczne dotyczące likwidacji szkód. Zgodnie z tymi zasadami, ubezpieczyciel ma obowiązek:
- Przekazać Ci pełną wycenę pojazdu przed i po wypadku, uwzględniając korekty wartości i koszty naprawy.
- Ustalić koszty naprawy na podstawie rynkowych stawek, a nie najwyższych możliwych (np. w autoryzowanych serwisach).
- Pomóc w sprzedaży wraku, np. wskazując firmę, która go kupi po ustalonej cenie, lub wystawiając go na aukcji.
Jeśli nie uda się sprzedać wraku za cenę wyznaczoną przez ubezpieczyciela, ten powinien skorygować wysokość odszkodowania, by odpowiadała rzeczywistej wartości pojazdu.
Co się dzieje z samochodem po szkodzie całkowitej?
W przypadku szkody całkowitej AC, ubezpieczyciel nie pokryje kosztów naprawy pojazdu, a zamiast tego wypłaci odszkodowanie pomniejszone o wartość wraku. To od Ciebie zależy, czy sprzedasz wrak ubezpieczycielowi, czy zajmiesz się tym samodzielnie.
Czy możliwa jest rejestracja samochodu po szkodzie całkowitej?
Samochód można ponownie zarejestrować, o ile nie został zezłomowany. Pojazdy uznane za całkowicie uszkodzone nie muszą być wycofane z ruchu.
Czy przysługuje auto zastępcze po szkodzie całkowitej?
Tak, masz prawo do auta zastępczego. Celem jest zapewnienie mobilności na czas zakupu nowego pojazdu. Pamiętaj, że okres najmu jest ograniczony – zazwyczaj do czasu zakupu nowego auta.
Co oznacza szkoda całkowita AC?
Szkoda całkowita AC oznacza, że naprawa pojazdu nie jest możliwa. W takim przypadku, jeśli szkoda miała miejsce z winy osoby trzeciej, odszkodowanie wypłaca jej ubezpieczyciel (OC). Gdy masz polisę autocasco, odszkodowanie wypłaci Twój ubezpieczyciel, który odejmie wartość wraku od wartości pojazdu.
Andrzej Piwoński to starszy specjalista w zakresie ubezpieczeń z wieloletnim doświadczeniem w branży. Od wielu lat przygotowuje jakościowe treści w oparciu o dokumenty OWU i własne doświadczenia. Stale jest na bieżąco z nowościami na rynku ubezpieczeń i dociekliwie sprawdza oferty, porównując je ze sobą. Dzięki temu jest w stanie dostarczyć naszym klientom najbardziej aktualnych i korzystnych rozwiązań ubezpieczeniowych. Zawsze podchodzi do swojej pracy z pełnym zaangażowaniem, szukając najlepszych ofert dla każdego naszego klienta indywidualnie.